Chính phủ có văn bản đồng ý về chủ trương cho Bộ VHTTDL xây dựng, điều chỉnh Nghị định về hoạt động biểu diễn trên cơ sở hai nghị định 79, 15 trước đây. “Những hạng mục nào trong quá trình vận hành còn chưa hợp lý cần điều chỉnh với tinh thần chung là giảm bớt thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân trong xã hội khi tham gia biểu diễn nghệ thuật trình diễn, nghệ thuật thời trang”, ông Nguyễn Quang Vinh thông báo.
Bỏ cấp phép ca khúc
Năm 2018, Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) phối hợp nhiều đơn vị liên quan xây dựng dự thảo trình Chính phủ xin chủ trương. Chính phủ đồng ý với việc nên sửa Nghị định theo tinh thần hướng tới sự cởi mở, giảm bớt điều kiện hành chính và tạo sự thuận lợi cho các đơn vị cá nhân tham gia hoạt động nghệ thuật. Theo đó, Cục NTBD sớm thành lập hội đồng, ban soạn thảo và tiến hành các bước dự thảo, lấy ý kiến các nhà quản lý nhà chuyên môn và nhân dân. Dự kiến tháng 9/2018 hoàn thiện dự thảo.
Một trong những nội dung Chính phủ đồng ý về chủ trương là việc bỏ cấp phép ca khúc trước năm 1975. Đây cũng là điều dư luận quan tâm thời gian qua, đặc biệt sau sự việc ồn ào của việc tạm dừng 5 ca khúc trước năm 1975 trong đó có Con đường xưa em đi. “Trước đây Cục cấp phép ca khúc sáng tác trước 1975, tuy nhiên thực tế áp dụng giờ không còn phù hợp lắm”, Quyền Cục trưởng Cục NTBD thừa nhận. Nhiều người đề xuất đến việc thay đổi quy định này bằng giải pháp hiệu quả hơn.
Cục dự kiến đưa ra danh mục bài hát được phép công bố, tuy nhiên cũng không “thoáng” hơn việc cấp phép là bao, hơn nữa lại khó khả thi do số lượng ca khúc ngày càng nhiều, Cục không đủ nhân lực thực hiện. “Vì vậy Cục chỉ có thể ban hành quy định thôi, nếu được chấp thuận, các đơn vị quản lý nhà nước sẽ căn cứ các quy định này để quản lý không riêng bài hát, kể cả lĩnh vực múa, sản phẩm biểu diễn trước công chúng”, NSND Quang Vinh nói.
Trong nhiều cuộc làm việc với Bộ VHTTDL, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ xem xét việc không cần cấp phép ca khúc quen thuộc và không đi ngược lại lợi ích đất nước. NSND Nguyễn Quang Vinh nói thêm, trong quá trình soạn thảo Nghị định mới Cục hướng tới tinh thần đưa ra quy định chi tiết đối với tác phẩm có nội dung xuyên tạc lịch sử, nói xấu chế độ, đi ngược lại lợi ích của nhân dân, đất nước không được biểu diễn dưới bất cứ hình thức nào. Đơn vị, cá nhân nào vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm và bị xử lý nghiêm.
“Quyền kiểm soát ở đây sẽ không còn thuộc về Cục NTBD nữa. Trong trường hợp để lọt tác phẩm này thì địa phương, đơn vị, cá nhân phải chịu trách nhiệm. Chúng ta lựa chọn giải pháp này theo hướng tăng quyền cho họ. Cục không thể kiểm soát hàng nghìn sân khấu trên toàn quốc, địa phương và đơn vị tổ chức phải chịu trách nhiệm”, lãnh đạo Cục NTBD nói.
Không chỉ tăng quyền cho địa phương, tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động biểu diễn, NSND Nguyễn Quang Vinh nêu việc cần thiết có quy định cụ thể, đề ra giải pháp đề phòng rủi ro. Theo đó Cục hướng tới xây dựng quy định về xử phạt và chế tài mạnh hơn đối với trường hợp vi phạm, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của nhiều cơ quan, ban ngành. “Như vậy ca khúc có nội dung xấu trước hay sau 1975 đều trong tầm kiểm soát”, ông Nguyễn Quang Vinh nói.
Cởi mở với nghệ sĩ hải ngoại
Giới nghệ sĩ lâu nay phản ánh bất cập trong việc Cục NTBD cấp phép cho ca sĩ, nghệ sĩ hải ngoại về nước biểu diễn. Nghị định hiện hành quy định việc cấp phép cho các đơn vị tổ chức biểu diễn mời ca sĩ hải ngoại về nước, không cấp phép trực tiếp cho nghệ sĩ. Sau khi được Chính phủ đồng ý về chủ trương sửa đổi quy định này, Cục NTBD hướng tới quy định để cấp phép trực tiếp cho nghệ sĩ hải ngoại về nước.
“Cục cấp phép trực tiếp cho nghệ sĩ, tuy nhiên không có nghĩa nghệ sĩ đi đâu hát cũng được. Cục không cấp phép cả loạt bài hát cho nghệ sĩ nữa, thay vào đó các đơn vị tổ chức đứng ra biểu diễn ở địa phương nào xin phép danh mục phù hợp ở từng địa phương, chịu trách nhiệm về ca sĩ và chương trình. Cục giao quyền cho địa phương, tổ chức và đạo diễn nên không có chuyện buông lỏng hoàn toàn”, NSND Quang Vinh phân tích.
Mở cửa thi nhan sắc
Nhà nước có chính sách khuyến khích các thành phần xã hội, tổ chức cá nhân tích cực tham gia hoạt động biểu diễn, thi người đẹp người mẫu theo quy định pháp luật. Do đây là hoạt động xã hội không sử dụng ngân sách nhà nước nên Cục không cấm nếu họ không vi phạm. Tuy nhiên, Cục dự kiến đưa ra quy định, định mức kỹ thuật để địa phương, cơ quan quản lý nhà nước căn cứ để điều hành. Các cuộc thi nhỏ phân cấp cho địa phương, vùng miền, Bộ cấp phép và quản lý cuộc thi tầm quốc gia.
Dư luận đang có ý kiến trái chiều xung quanh việc các thí sinh ra nước ngoài thi nhan sắc quốc tế, nhiều thí sinh không được cấp phép được gọi là “thi chui”. Đây cũng là một trong những nội dung Cục NTBD sẽ lấy ý kiến và dự thảo sửa đổi. “Hầu hết các cuộc thi đều có tiêu chí riêng, đối tượng tham gia phải đúng tiêu chí cuộc thi. Cục hướng tới bỏ điều kiện không cần điều kiện về danh hiệu Top 3, 5 hay 10 mới được tham dự. Như thế đồng nghĩa với việc công dân có điều kiện theo yêu cầu cuộc thi được phép tham gia”, lãnh đạo Cục nêu.
Đủ điều kiện tham gia không có nghĩa là cứ thế lên đường. “Muốn tham gia vẫn tiến hành các bước theo quy định, tuỳ cuộc thi sẽ do địa phương hoặc Cục cấp phép. Nghị định mới theo tinh thần tăng quyền hưởng thụ, tham gia cho người dân và tạo điều kiện thuận lợi bằng phân cấp quản lý”, lãnh đạo Cục NTBD nói. Trên đây là tinh thần Cục NTBD hướng tới trong quá trình xây dựng dự thảo. “Khi nào Bộ trình dự thảo và được Chính phủ phê duyệt mới chính thức có giá trị thay thế nghị định cũ, vì vậy trong quá trình soạn thảo, Nghị định cũ vẫn có hiệu lực”, NSND Quang Vinh lưu ý. Bên cạnh xây dựng các quy định cấp phép trong Nghị định biểu diễn mới, Cục hướng tới xây dựng chính sách dành cho nghệ sĩ, đơn vị nghệ thuật trong bối cảnh mới. Chính sách mới này sẽ là hành lang thống nhất trên toàn quốc, để địa phương thuận lợi hơn khi áp dụng chính sách đầu tư, ưu đãi cho các mảng nghệ thuật truyền thống, sắp xếp lại chuyên nghiệp hơn các cuộc thi, liên hoan. Cục quy định kỹ lưỡng hơn hành lang hoạt động cho nghệ sỹ công lập và ngoài công lập theo hướng ngắn gọn, đơn giản dễ hiểu và dễ áp dụng.