Một thiết chế văn hóa được xem là hoàn chỉnh khi nó tồn tại đồng thời với cơ sở vật chất đạt chuẩn là phương tiện, thiết bị chuyên nghành cùng với con người và tổ chức, hoạt động. Mục đích của đợt khảo sát hướng đến là nhằm thể hiện bức tranh cơ bản về thiết chế văn hóa ở cơ sở trong các lĩnh vực hoạt động văn hóa, văn nghệ, hội thi hội diễn, tuyên truyền, cổ động, triển lãm, tuyên truyền Lưu động và hoạt động Câu lạc bộ, đội nhóm; Việc triển khai Phong trào xây dựng Nông thôn mới, Phong trào "Toàn dân Đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa"...; Số lượng, thực trạng hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa tại địa phương, những thuận lợi và khó khăn trong việc triển khai các hoạt động tại các đơn vị; Hoạt động thu dịch vụ và tình hình thực hiện Nghị định 16/NĐ-CP và công tác xã hội hóa hoạt động văn hóa ... làm cơ sở để đánh giá tình hình, tham mưu cho Ngành Văn hóa và Thể thao trong công xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở phù hợp với tình hình mới. Đồng thời, thông qua đợt khảo sát nhằm nhân rộng những mô hình tiêu biểu, những gương điển hình, những việc làm mang tính sáng tạo để tiếp tục nhân rộng, nâng cao chất lượng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, đồng thời khắc phục những vấn đề còn tồn tại, kịp thời rút kinh nghiệm để tổ chức thực hiện trong thời gian tới được tốt hơn.Từ kết quả của đợt khảo sát này sẽ hình thành cơ sở dữ liệu phục vụ cho việc báo cáo, triển khai một số hoạt động nghiệp vụ trong năm 2018 và những năm tiếp theo.
.jpg)
Đoàn Khảo sát làm việc tại Nhà văn hóa Tổ dân phố 3, thị trấn Phú Bài, thị xã Hương Thủy
Đoàn khảo sát đã đi khảo sát thực tế tình hình hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa trên địa bàn 9 huyện, thị xã và thành phố Huế. Qua khảo sát, hiện nay hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở về cơ bản đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt của nhân dân. Từ khi Hội đồng Nhân dân tỉnh phê duyệt Quy hoạch thiết chế văn hóa đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 và Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Các địa phương trong tỉnh đã đưa việc đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa vào Nghị quyết, chương trình phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội. Ủy ban nhân dân các cấp, các ngành, đoàn thể ở địa phương xây dựng và phát triển đời sống văn hóa ở cơ sở, từ xây dựng cơ sở vật chất, thiết chế văn hóa, trang bị phương tiện hoạt động và tổ chức các hoạt động văn hóa và thể thao. Tuy nhiên, qua khảo sát đã cho thấy những tồn tại bất cập. Có địa phương không có Nhà văn hóa cấp huyện, có địa phương rất ít Nhà Văn hóa cấp xã, có huyện đạt tỷ lệ 100% Nhà văn hóa, NSHCĐ cấp xã, thôn. Song đã và đang xảy ra hiện tượng một số Nhà Văn hóa xây dựng xong thì đóng cửa là chính, thỉnh thoảng mới có hội họp, biểu diễn văn nghệ của các đơn vị, còn thường xuyên bỏ không, lãng phí như các huyện: Nam Đông, A Lưới, Phú Vang và Thị xã Hương Trà. Một số Nhà Văn hóa cấp xã xây dựng theo chương trình Nông thôn mới với nguồn kinh phí xây dựng rất lớn (3,9 tỷ đồng), theo “phương thức chìa khóa trao tay” không có sự tham vấn của cán bộ văn hóa, nên có một số hạng mục không phù hợp với công năng sử dụng, đặc biệt là diện tích sân khấu nhỏ, hẹp không phù hợp để tổ chức các cuộc liên hoan văn nghệ, trang thiết bị chưa đồng bộ ... như tại các huyện A Lưới, Nam Đông, Phú Lộc. Theo số liệu chưa chính thức, hiện nay Trung tâm Văn hóa, Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp huyện, thị, thành phố có 6/9 nhà; Nhà Văn hóa cấp xã có 61 nhà/152 xã, phường, thị trấn; Nhà Văn hóa, Nhà sinh hoạt cộng đồng thôn, tổ dân phố có 838/1.373 thôn, tổ dân phố.
.jpg)
Nhà Văn hóa Thôn Đông Xuyên, xã Quang An, huyện Quảng Điền
Qua trao đổi với lãnh đạo các Phòng Văn hóa và Thông tin các huyện và đi thực tế tại một số NVH, NSHCĐ xã, thôn, tổ dân phố, các địa phương nêu lên những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện xây dựng và sử dụng các thiết chế văn hóa cơ sở. Trong đó, việc sử dụng các nhà văn hóa ở một số địa phương chưa hiệu quả, nhiều nơi trang thiết bị thiếu, chưa được chú ý đầu tư đúng mức; một số cán bộ làm công tác quản lý văn hóa cơ sở chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa được tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ quản lý, tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao cơ sở; một số thiết chế văn hóa, thể thao chưa đảm bảo về diện tích… ,các địa phương kiến nghị các cấp quan tâm tăng mức kinh phí hỗ trợ tổ chức các hoạt động cho nhà văn hóa các làng, khu phố; duy trì các lớp bồi dưỡng tập huấn để hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ văn hóa cơ sở....
Các thành viên trong Đoàn khảo sát đã đánh giá cao những kết quả đạt được của Phòng Văn hóa và Thông tin và hệ thống Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao các huyện, thị xã và thành phố Huế về công tác xây dựng thiết chế văn hóa, hoạt động tuyên truyền cổ động, liên hoan văn hóa văn nghệ, tuyên truyền lưu động... Bên cạnh đó, các thành viên trong Đoàn cũng đã trao đổi, góp ý với các địa phương về mở rộng quy mô các thiết chế văn hóa, thể thao; xây dựng kế hoạch trình gửi các cấp hỗ trợ kinh phí để đầu tư sửa chữa, nâng cấp; nâng cao công tác xã hội hóa các hoạt động văn hóa, thể thao ở cơ sở, tiếp tục thành lập các loại hình câu lạc bộ phù hợp với các tổ chức đoàn thể ở làng, khu phố với từng nhóm đối tượng, lứa tuổi, xây dựng hệ thống cộng tác viên, các hạt nhân văn nghệ; đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt tạo sự mới mẻ hấp dẫn và thu hút đông đảo người dân cùng tham gia…
Đoàn công tác làm việc với UBND xã Phong Hiền, huyện Phong Điền
Với vị trí của mình, các Trung tâm Văn hóa, Nhà Văn hóa ở cơ sở đã và đang đảm nhiệm vai trò là thiết chế văn hóa quan trọng, góp phần thay đổi diện mạo các hoạt động sinh hoạt cộng đồng ở từng địa phương. Vì vậy, xây dựng và phát triển hệ thống thiết chế văn hóa là một nhiệm vụ hết sức nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang, là trách nhiệm của các cấp, các ngành, song trước hết là của Ngành Văn hóa và Thể thao. Trước những tồn tại hạn chế, bất cập của hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, yêu cầu cần phải đổi mới, nâng cao hiệu quả, công năng sử dụng, không ngừng sáng tạo nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng, phát triển và ngày càng hoàn thiện hệ thống hệ thống thiết chế Trung tâm Văn hóa, Nhà Văn hóa, Nhà sinh hoạt cộng đồng trên địa bàn toàn tỉnh, phục vụ tích cực cho nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo văn hóa của nhân dân.